Borneos oerwouden beschermen en inheemse volkeren sterker maken

Het regenbos bij de heilige berg Serayukan is dicht, gezond en heel erg mooi. In de jungle van dit gedeelte van het eiland Borneo leven er zelfs van uitsterven bedreigde orang-oetans. De inheemse Dayak Tomun weten hoe ze het fruit, de geneeskundige planten en het hout uit het bos zuinig kunnen gebruiken – net zoals hun voorouders.

Niet verwonderlijk dus dat de milieuactivist Nordin in 2006 precies hier de organisatie Save our Borneo (SOB) heeft opgericht. In de bergen hier groeien nog de reuzen van de jungle. Bergaf zijn de bomen gekapt voor miljoenen oliepalmen. Door de palmolie-tragedie in zijn land is Nordin begonnen te vechten.

Nordin stief in 2017 maar zijn geest leeft nog steeds voort en steunt de activisten van SOB ook vandaag de dag. Zij weten heel goed wat zijn reden was voor de oprichting van de organisatie:

Het bos en het land zijn er voor de mensen en dieren. Niet voor de palmolieplantages. Met onze traditionele manier van leven kunnen wij het regenwoud verzorgen, spaarzaam gebruiken en beschermen.

Inheemse rechten en bosrechten bewaren het regenwoud

Veel volkeren op de hele aarde behouden het regenbos op dezelfde manier als de Dayak Tomun. Uit studies blijkt dat de regenbossen vooral daar nog intact zijn waar inheemse volkeren leven en zich inzetten voor het behoud van de natuur. Het is dus van cruciaal belang dat inheemse bevolkingen bosrechten hebben.

Niet alleen Indonesië maar de hele wereld lijdt onder de vernietiging van de tropische bossen. Elke keer dat er een boom wordt gekapt, gaat er een stuk biodiversiteit verloren. De stichting van SOB was een roep om hulp aan de wereld. Hoewel Save our Borneo een Engelse benaming heeft, is het een lokale organisatie die werkt op het niveau van de burgers. Zij heeft een goed netwerk, is klein en reageert flexibel op meldingen van de inwoners over milieudelicten. Soms zijn de activisten meerdere dagen onderweg om afgelegen dorpen met belangrijke informatie te voorzien.

Save our Borneo is sinds 2007 één van onze nauwste partners.

De beschermers van het regenwoud organiseren het verzet tegen landroof en de ontbossing van het regenwoud en gebruiken daar spectaculaire campagnes en acties voor. Zij schrikken niet terug voor machtige bedrijven of onwillige of omkoopbare ambtenaren wanneer zij milieudelicten en corruptie publiek maken en voor de rechter brengen.

SOB zet zich bijvoorbeeld in voor de bescherming van het Kinipan-bos in de bergen van Borneo. De inheemse Dayak Tomun verzetten zich daar tegen een palmoliebedrijf die hun bos meedogenloos kapt. Het kleine dorpje Kinipan is ondertussen een symbool geworden voor de strijd om bosrechten en het verzet tegen de ontbossing van het regenwoud. Het is nu ook op internationale vlakte bekend – ook mede dankzij SOB en Red het Regenwoud. Het geval van Kinipan is het onderwerp van video's en de film "Kinipan". Bijna 250.000 mensen uit de hele wereld hebben de petitie "Help mee om het Kinipan-bos te redden!" ondertekend.

Het belangrijkste doel van SOB: de ontbossing stoppen

Al jaren focust Save our Borneo ook op de herstelling van gekapte veenbossen. Ze zijn overstroomd met water en moerassig zolang ze intact zijn. Alleen al voor het klimaat zouden alle veenbodems en veenbossen moeten worden beschermd. Anders kunnen we nooit de klimaatdoelen bereiken, waarschuwen wetenschappers. Maar op Borneo staan de veenmoerassen elk jaar in brand. De belangrijkste reden voor deze ramp is de brandlandbouw voor meer plantages, de mijnbouw en de drainagekanalen om de veenbodems uit te drogen.

In 2020 besloot de Indonesische regering om juist dit gevoelige veengebied te transformeren in industrieel bebouwde rijstvelden. SOB verzette zich tegen de realisering van dit "food estate"-programma door het publiek te informeren over de gevaren en door te lobbyen.

SOB werkt aan de volgende vier grote onderwerpen:

1. Inheemse rechten en bosrechten bewaren
2. Grond- en landbouwconflicten beslechten
3. Milieudelicten opsporen
4. Ontbossing stoppen

De milieuactivisten en mensenrechtenactivisten gebruiken daarbij heel veel verschillende strategieën en oplossingen. Ze stellen bijvoorbeeld samen met de gemeenschappen kaarten en aktes op voor de dorpen en helpen bij het aanvragen van bosrechten. Het is gebleken dat eigendomstitels een goede manier zijn om de natuur te beschermen. Daartoe raadpleegt de organisatie ook historische enquêtes en organiseert opleidingssessies met landmeters.

SOB adviseert de mensen over hoe ze zich kunnen verzetten tegen landroof. SOB biedt rechtskundige bijstand als dorpelingen en milieuactivisten worden bedreigd, berooft, gecriminaliseerd of gearresteerd bij hun strijd om de bosrechten. De organisatie doet onderzoek naar en stelt documentaties op over de activiteiten van palmoliebedrijven. Daartoe gebruikt ze ook drones. Regelmatig slaagt SOB erin om een einde te maken aan de praktijken van palmoliebedrijven en het publiek te laten zien dat de politiek ook vaak betrokken is.

Dit alles heeft als groot, overkoepelend doel: de ontbossing te stoppen! De succesverhalen van Save our Borneo geven mensen moed om deze strijd voor het regenwoud nooit op te geven.

Als je de bossen van Borneo wilt behouden, gebruik dan alsjeblieft het donatieknopje onder "Donatie voor de regenwouden".