Lamin Seidi Cani (rechts) waardeert het gezag van bosgeesten zoals de Kankoran Fambondi. (© Our Resources)
De organisatie Our Resources voert campagne tegen de roekeloze kap van palissanderbomen. (© Mathias Rittgerott)
Guinee-Bissau ligt in West-Afrika en behoort tot één van de armste landen ter wereld. (© Rettet den Regenwald e.V.)
Radio-uitzending en oude rituelen bewaren het bos van Guinee-Bissau
In het land van herkomst van de milieuactivist Lamin Seidi Cani zijn de bossen vol van goede en boze geesten en akelige creaturen. Maar zelfs de boze geesten doen goed want de spiritualiteit van de mensen helpt om de natuur te beschermen. Bovendien helpt de macht van de radio.
Projectoverzicht
OnderwerpenMensen
Projectdoel Een radio-uitzending brengt milieudelicten aan het licht
Activiteiten Recherches voor radio-uitzending
Gehuld in een kostuum van schors stapt de bosgeest Kankoran Fambondi door het dorp Simboree met twee machetes in zijn handen. Lamin Seidi Cani vindt dat zijn verschijning en zijn bewegingen er angstaanjagend uitzien. Maar dit is juist wat goed zal doen. Want de schors van de Fara Jung-boom dient ertoe om de natuur te beschermen. Als de Kankoran Fambondi een streep van de schors om de stam van een boom wikkelt heeft dit het effect van een schild: Het is verboden om de boom te verwonden, laat staan te kappen.
Lamin Seidi Cani waardeert de autoriteit van de bosgeest. De stichter van Our Resources kent zijn weg in de raadselachtige wereld van de Mandinka, één van de etnische groepen van Guinee-Bissau. Hij werd onlangs tot traditionele koning gekroond. In een uitgebreid proces werden zijn vaardigheden en zijn kennis getest door ouderen, ook in de buurlanden.
"Spiritualiteit kent geen landsgrenzen", zegt hij in een skype-interview.
Het traditionele geloof en het animisme zijn hier een zo vast onderdeel van het alledaagse leven dat je nauwelijks kan volgen wanneer Lamin het erover heeft. Maar hij weet dat de spiritualiteit alleen niet de natuur zal redden, zeker niet als houthakkers of corrupte ambtenaren het geloof niet delen maar de bossen alleen als geldbron zien. Dus zet de activist in op de macht van de informatie. Zijn radio-uitzending "Tchintchor na Ronda" speelt er een belangrijke rol bij.
Luisteraars bellen de redactie en melden wanneer zij milieudelicten opmerken. Dorpelingen melden wanneer iemand zonder toestemming palissanderbomen en andere bomen kapt. En ze grijpen in wanneer misdaden moeten worden opgelost of verijdeld. Lamin wil daarom dat zijn radio een voorbeeld stelt. "Of het nu in Senegal, Gambia of Guinee is, ik vertel er overal over – en veel mensen zouden willen dat er in hun land iets soortgelijks was."
Landrechten voor de inheemse bevolking
De landelijke, vaak inheemse bevolking staat centraal als het gaat om bosbescherming. En dat werkt het beste op plekken waar mensen landrechten hebben. Daarom zet Lamin zich in om gebieden rond de dorpen in kaart te brengen en te laten registreren in het kadaster. Op die manier moet worden verklaard dat in een gebied alleen bomen mogen worden gekapt, brandhout geproduceerd of gejaagd na overleg met de ouderen.
Lamin wil ook de landbouw diverser maken. Enkele jaren geleden hebben dorpelingen hun rijstvelden opgegeven omdat geïmporteerde rijst toen goedkoper was. Nu de prijs is gestegen, zou de teelt noodzakelijk zijn om de eigen voedselvoorziening veilig te stellen – maar de velden zijn ondertussen onbruikbaar geworden. Omdat hun herstel duur is, geven de kleine boeren er de voorkeur aan nieuwe velden aan te planten – en kappen daarvoor het bos. Daarom steunt Our Resources de inheemse bevolking bij het terugwinnen van het verlaten land. Bijvoorbeeld door een oude tractor te kopen. Naast rijst ter zelfvoorziening zullen er fruit- en groentetuinen komen met als doel om de mensen een inkomen verschaffen.
Spiritualiteit en realiteit gaan gepaard met elkaar
Het gesprek met Lamin maakt duidelijk hoe nauw de bescherming van de regenwouden verbonden is met de behoeften van de lokale bevolking, met het veiligstellen van hun voedsel en landbouw, en hoe dit alles wereldwijd verweven is - bijvoorbeeld met rijst of de overexploitatie van palissanderhout.
De inzet voor het behoud van de natuur in Guinee-Bissau moet daarom allebei zijn: Verankerd in de realiteit en tegelijkertijd gesteund door spiritualiteit.
Sinds 2020 is Our Resources partner van Red het Regenwoud. Het uitgangspunt van de samenwerking waren de zorgen over de palissanderbomen, die in het Engels Rosewood heten. Sindsdien is de coöperatie meer en meer gegroeid.
Red het Regenwoud heeft meer gedaan om onze bossen te beschermen dan de Verenigde Naties", zegt milieuactivist Lamin Seidi Cani. Hij lacht wel – maar hij meent het serieus.
Als je het regenwoud in Guinee-Bissau wilt behouden, gebruik dan alsjeblieft het donatieknopje onder "Donatie voor de beschermers van het regenwoud".
Tchintchor na RondaDe naam van de radio-uitzending "Tchintchor na Ronda" heeft betrekking op de titel van een lied van de zangeres Dulce Neves uit Guinee-Bissau. De tchintchor is een vogel wiens gezang regen aankondigt.
